burgerschap

Burgerschap is een basisvaardigheid. Wij bereiden leerlingen voor op hun latere functioneren in de maatschappij. Daar hebben zij niet alleen de basisvaardigheden taal en rekenen voor nodig, maar ook kennis om als zelfstandige burgers te kunnen leven. Het gaat dan bijvoorbeeld om kennis van democratie, politieke besluitvorming en mensenrechten en om het omgaan met maatschappelijke diversiteit.

Scholen zijn wettelijk verplicht burgerschapsonderwijs te verzorgen en geven dit vanuit hun eigen visie vorm. Het ontwikkelen van burgerschapscompetenties van leerlingen is een kerntaak van het onderwijs. Dit draagt eraan bij dat zij hun eigen normen en waarden herkennen en daarmee een eigen identiteit kunnen vormen.

Scholen zijn wettelijk verplicht aandacht te besteden aan actief burgerschap en sociale integratie. Dat hoeft niet in een apart vak. Burgerschap kan in andere vakken worden geïntegreerd en daar is de PO-Raad voorstander van.

De Lispeltuut verstaat onder burgerschap:

1. De visie van de school op mens en maatschappij - Leren leven met verschillen

Mensen zijn verschillend en dat is maar goed ook. Dan kun je van elkaar leren - mensen van verschillende leeftijd en levenservaring, verschillende rassen en culturen, mannen en vrouwen, verschillende levensbeschouwelijke achtergronden enz. In een Jenaplanschool komen grote verschillen in eigenschappen, achtergronden en capaciteiten voor. Het is onrechtvaardig om die te negeren. Dat gaat ten koste van allen die andere dan gemiddelde mogelijkheden hebben, van zwakkeren die recht hebben op extra hulp en bescherming. Van kinderen die zich in een langzamer tempo ontwikkelen of van kinderen die meer aankunnen dan hun leeftijdsgenoten. Kinderen wordt in een Jenaplanschool geleerd op een rechtvaardige en vreedzame manier met verschillen te leren omgaan. Respect voor anderen en eerbied voor het leven zijn belangrijke waarden in een Jenaplanschool. Een gevolg van het formeren van stamgroepen is dat de positie van kinderen na elk jaar verandert: Een jongste wordt middelste, een middelste wordt oudste, enz. Daardoor doen de kinderen belangrijke sociale ervaringen op. In dit opzicht zelfs meer dan in een gezin mogelijk is. De groepsleid(st)er helpt de kinderen bij dit ingewikkelde leerproces.

Zie ook onder onderwijs. Burgerschap en integratie kunnen op verschillende manieren worden bevorderd. In onze manier van werken zit heel veel in die richting. Dit is terug te vinden in onze dagelijkse manier van doen. Het is lastig om dat ook aan te tonen. De enige manier is volgens ons: beschrijven van voorbeelden. We zullen de komende jaren beschrijven op welke momenten burgerschap en sociale integratie buitengewoon onder de aandacht kwamen. Wat we specifiek in het oog houden:

• voorbereiding op de multiculturele samenleving

• het bevorderen van integratie

• bevorderen van respect en gelijkwaardigheid

• een veilig klimaat waarin leerlingen zich geaccepteerd voelen

• als school het goede voorbeeld geven

2. Leerlingen van onze school in het kader van hun sociale en maatschappelijke vorming.

We hebben de indruk dat we een gemeleerde schoolbevolking hebben, die vergelijkbaar is met de gemiddelde bevolking van Lelystad. Onze kinderen komen vanuit heel Lelystad en omgeving:

3.  De eisen die de overheid stelt aan de bevordering van burgerschap.

Leest u hier: PO-raad - burgerschap.

Ook in de nieuwe Wet Burgerschapsonderwijs hebben scholen de vrijheid om vanuit hun eigen identiteit kleur te geven aan het thema Burgerschap. Enkele onderwerpen zijn echter wel verplicht, dit noemen we de gemeenschappelijke kern:

1. Kennis van de democratie, de rechtstaat en de grondrechten. Voor PO betekent dit kerndoelen 36, 37, 38 en 43. Lees uitgebreid bij SLO, samengevat:

   • kerndoel 36 - De leerlingen leren hoofdzaken van de Nederlandse en Europese staatsinrichting en de rol van de burger. Dit komt jaarlijks terug in projecten, en in het bijzonder bij verkiezingen. En zie de pagina toen en nu voor de geschiedenislessen.

   • kerndoel 37 - De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen. Onze dagelijkse praktijk, waarin we kinderen leren verantwoordelijk te zijn voor hun medemens en hun omgeving. Jaarlijks een actie voor het goede doel, waarin opkomen voor een ander benadrukt wordt.

   • kerndoel 38 - De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit. Jaarlijks aan de hand van projecten, maar vooral door in te gaan op gebeurtenissen (nieuws) in onze maatschappij. Denk bijvoorbeeld aan de onderwerpen van Blink en Nieuwsbegrip. 

   • kerndoel 43 - De leerlingen leren hoe je weer en klimaat kunt beschrijven met behulp van temperatuur, neerslag en wind. Zie de pagina hier en daar voor de concrete lessen.

2. Het ontwikkelen van sociale en maatschappelijke competenties. Zie vooral de pagina's jenaplan en identiteit. Daarnaast werken we met klassenkracht (invoer schooljaren 2020-2023). 

3. Een respectvolle oefenplaats bieden waarin actief geoefend wordt met de basiswaarden en burgerschapsvaardigheden. Naast de dagelijkse praktijk van samenwerken in de groep, organiseren we veel groepsoverstijgende activiteiten, waarin kinderen met elkaar samenwerken. Denk aan maatjeslezen, weeksluitingen (met subpagina's), een speurtocht, feesten (zie ook viering, en De Lispeltuut heeft een traditie om minstens jaarlijks inspanningen te plegen voor een goed doel.

4. Kennis, inzicht en respect voor de 3 basiswaarden: vrijheid, gelijkwaardigheid en solidariteit. Uitgangspunten voor jenaplanscholen zijn de jenaplan basisprincipes. Niet alleen wollige taal, maar een manier van samenleven en -werken.

T.a.v. nummer 2, 3 en 4: dit zijn dagelijks terugkerende activiteiten tijdens het werken in de stamgroep.

seksuele voorlichting

Uiteraard besteden we in onze school veel aandacht aan hoe je met elkaar om gaat, zoals hier boven toegelicht. In de bovenbouw wordt ook aandacht besteed aan seksuele voorlichting. Daar houden we zeker rekening met wat het doet met kinderen. De presentaties hieronder zijn ter informatie; zodat u kunt zien wat er aan bod kan komen.

Hieronder allerlei voorbeelden..